वादे वादे जायते वादंग:

• 
  
  

  ( एका – बहुधा तथाकथित सवर्ण वर्गात मोडणार्‍या – फेसबुक-मित्राने एका पोस्टमध्ये असा मुद्दा मांडला होता, की ‘सवर्ण असलेल्या माणसांना आपण आंबेडकरांचे विचार मानतो किंवा घटनेला प्रमाण मानतो किंवा आंबेडकरवादी आहोत हे पटवून द्याव लागतं, तेही वारंवार.’ एरवी जात या विषयावर न लिहिण्याचा माझा दंडक मोडून त्यावर दिलेली ही प्रतिक्रिया आहे. ) --- अगदी नेमका मुद्दा मांडला आहेस. पण अलिकडे याबाबत मी काहीसा हताश आहे. याबाबत सांगून काही होत नसतं. ‘इतकी वर्ष आम्ही सहन कसं केलं असेल’ हे उत्तर देऊन तोंड बंद केलं जात आहे. एक महत्त्वाचं ध्यानात घेतलं पाहिजे की प्रत्येक समाजात, जातीत, भाषिक गटात, धर्मात असेही लोक आहेत, तसेही लोक आहेत. त्यातल्या टीकेच्या सोयीचे प्रकारचे लोक हे ‘प्रातिनिधिक’ समजून वागत गेलो तर धागे जुळणारच नाही. एक नक्की की, द्वेषाचे पेरणी अ… पुढे वाचा »

ऐलपैल - ४ : जमिनीलगतची उंच माणसे

• 
  
  

  रानिया - एक मॉडर्न आणि मॉडेल राज्ञी   << मागील भाग दरवर्षी ‘पद्म’ पुरस्कारांची घोषणा झाली की वार्षिक वादंगांचे फड रंगतात. कुणाला शासनाची हांजी हांजी करण्याबद्दल पुरस्कार मिळाला, कुणाची लायकीच नव्हती, दुसरेच कुणी लायक कसे होते, याची हिरिरीने चर्चा सुरू होते. माध्यमांतून दिसणार्‍या लोकांभोवती ही चर्चा बहुधा फिरत राहते. पण या यादीत दरवर्षी काही अपरिचित नावेही दिसतात. ते कोण याचा शोध घेण्याची तसदी आपण बहुधा घेत नाही. विशेष म्हणजे ही नावे बहुधा पर्यावरण, जलसंधारण, मूलभूत वा शाश्वत विकास या सर्वसामान्य माणसाच्या जगण्याला पायाभूत असूनही, तुम्हा आम्हाला काडीचा रस नसलेल्या क्षेत्रातील असतात असा अनुभव आहे. यांच्याकडे फारसे लक्ष द्यावे असे माध्यमांना वाटत नाही याचे कारण म्हणजे यात ‘ब्रेकिंग न्यूज’ नसते; सर्वसामान्यांना वाटत नाही कारण आ… पुढे वाचा »

एवरीबडी लव्ज् रेमंड...

• 
  
  

  विषयसंगती ध्यानात घेऊन ही पोस्ट विस्तारासह ‘ बोर्डचाट्याच्या शोधात ’ या शीर्षकाखाली ‘ वेचित चाललो... ’ या ब्लॉगवर हलवली आहे. - oOo - पुढे वाचा »

ते काहीच म्हणाले नाहीत...

• 
  
  

  काल ‘ते म्हणाले’ , आज ‘ ’ते काहीच म्हणाले नाहीत‘ ’. त्यांना फारच डिवचलं तेव्हा म्हणाले, ‘There I spoke, here I remain silent’ त्यांचे आडगल्लीतले उपाध्यक्ष म्हणाले ‘याची जीभ कापा, पाच लाख देतो’ ... ते काहीच म्हणाले नाहीत... त्यांचे लोकनियुक्त खासदार म्हणाले ‘याची तंगडी मोडा, अकरा लाख देतो’ ... ते काहीच म्हणाले नाहीत... यांच्या ‘संन्यासी’ नेत्या म्हणाल्या ‘त्यांना’ पुरे निखंदून काढा ... ते काहीच म्हणाले नाहीत त्यांची चिल्लीपिल्ली म्हणाली ‘त्या’ लोकांना गो़ळ्या घाला ... ते काहीच म्हणाले नाहीत... त्यांचा ओसाडवाडीचा नेता म्हणाला ‘ते’ सगळे देशद्रोही आहेत, ठार मारा ... ते काहीच म्हणाले नाहीत... त्यांची वानरसेना म्हणाली सगळ्या पुरोगाम्यांना फाशी द्या ... ते काहीच म्हणाले नाह… पुढे वाचा »

ते म्हणाले...

• 
  
  

  ते म्हणाले, तुम्ही ‘भारतमाता की जय’ म्हटलेच पाहिजे बरेच कुणी बरेच काही खुश झाले ‘जय जगत्’, कुणी म्हणाले, ‘आम्ही म्हणणार नाही.’ नकार देणार्‍यांना त्यांनी निलंबित केले. ते म्हणाले, ‘शिवाजी महाराज की जय’ म्हटलेच पाहिजे बरेच कुणी बरेच काही खुश झाले ‘केम?’, कुणी म्हटले ‘आम्ही म्हणणार नाही’ नकार देणार्‍यांना त्यांनी निलंबित केले. ते म्हणाले, तुम्ही ‘वंदे मातरम्’ म्हटलेच पाहिजे बरेच कुणी बरेच काही खुश झाले गोल टोपीवाले म्हणाले, ‘आम्ही म्हणणार नाही.’ नकार देणार्‍यांना त्यांनी निलंबित केले. ते म्हणाले, तुम्ही तिरंगा उंच फडकवलाच पाहिजे बरेच कुणी बरेच काही खुश झाले तळमजल्यावरचे म्हणाले ‘आम्हाला शक्य नाही.’ तळमजल्यावरच्यांना त्यांनी ‘निलंबित’ केले. ते म्हणाले, ‘जय श्रीराम, जय रामराज्य… पुढे वाचा »

ऐलपैल - ३ : रानिया - एक मॉडर्न आणि मॉडेल राज्ञी

• 
  
  

  क्यूबा: जागतिक आरोग्यसेवेचे रोल मॉडेल   << मागील भाग जानेवारी महिन्यात फ्रेंच नियतकालिक ‘चार्ली हेब्दो’ने एक व्यंगचित्र प्रकाशित केले. त्यात त्यांनी ‘अलान कुर्दी’ या भूमध्य समुद्रात जलसमाधी मिळालेल्या तीन वर्षाच्या सीरियन निर्वासिताबद्दल अश्लाघ्य टिपणी केली होती. हा तोच अलान होता, ज्याच्या समुद्रकिनारी वाळूत विसावलेल्या मृतदेहाचे छायाचित्र गेल्या सप्टेंबर महिन्यात जगभर पसरले आणि देशोदेशीच्या शांततावाद्यांना झडझडून जागे केले होते. हे ‘चार्ली हेब्दो’ तेच होते ज्याच्या कार्यालयावर इस्लामी माथेफिरुंनी हल्ला करून त्यांच्या अकरा सदस्यांना ठार मारले होते. त्यावेळी अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याची बाजू घेत त्यांच्या पाठीशी भक्कमपणे उभे राहिलेल्या शांततावादी समाजाला या निमित्ताने त्यांनी तोंडघशी पाडले आणि जगात शांततावादी, स्वातंत्र्यवादी कि… पुढे वाचा »

विनोद दोशी नाट्य महोत्सव - २: मै हूँ युसुफ और ये है मेरा भाई

• 
  
  

  त्या लहानशा गावात लोक अनेक पिढ्यांपासून राहात आहेत. गावाने अनेक उंबर्‍यांच्या अनेक पिढ्या पाहिल्या आहेत. गावातल्या प्रत्येकाला केवळ तिथे जन्मलेल्याच नव्हे, तर लग्न करून गावात आलेल्या सासुरवाशिणीच्याही चार पिढ्यांचा इतिहास ज्ञात आहे. केस पिकलेल्या, दातांचं बोळकं झालेल्या गावच्या वृद्धांना, गावाच्या रस्त्यांवर नि मैदानावर बागडणार्‍या सार्‍या पोरासोरांच्या जन्माची गाणी अजून याद आहेत. इथे जन्मलेल्या आणि मातीस मिळालेल्या समवयस्कांच्या मजारीवर त्यांनी आपल्या हाताने मूठ मूठ माती टाकली आहे. गावात भांडणतंटे, रुसवेफुगवे आहेत, तसेच त्यात मध्यस्थी करून तड लावणारे बुजुर्गही आहेत. ‘अशा तर्‍हेने ते सुखासमाधानाने नांदत होते’ असे परीकथेतले वास्तव नसले, तरी नांदत्या उंबर्‍यांचे ते गाव ही एक जिवंत परिसंस्था आहे. अचानक एक दिवस बातमी आली. गावाशी काडीचा संबं… पुढे वाचा »

विनोद दोशी नाट्य महोत्सव - १: शब्देविण संवादु...

• 
  
  

  नाटक किंवा एकुणच सादरीकरणाची कला ही शब्दाधारितच असते असा आपला बहुतेकांचा समज असतो, तो बव्हंशी खराही आहे. अगदी अलिकडे वास्तववादी शैलीशी फटकून राहात ‘एकदिश कथनशैली’ (Linear Narrative) नाकारून, घाट अथवा मांडणीचे (form) अनेक प्रयोग करण्याचे स्वातंत्र्य घेत असतानाही शब्दांचे महत्त्व तसेच राहते. पाश्चात्त्यांच्या ‘ऑपेरा’ सारख्या प्रकारात असेल, की आपल्याकडे ज्यांना ‘खेळे’ म्हणून ओळखतात तशा दशावतारी किंवा त्या त्या प्रदेशातील पारंपारिक नाट्यप्रकारातही शब्दांचे वर्चस्व वादातीत असते. शब्दांचे महत्त्व नाकारून, केवळ विभ्रम आणि शारीर हालचालीतून कथा जिवंत करण्याचे काम, आजवर कथकली सारख्या नृत्यप्रकाराने केले आहे. तरीही यात मुद्राभिनयाबरोबरच (expression) मानवी शरीराचा वापर पुरेपूर केला आहे. प्रश्न असा आहे, की आता तो ही किमान पातळीवर आणून सादरीकरण शक्य… पुढे वाचा »